Cách chọn cá La hán bố mẹ
Việc cho cá La hán sinh sản tương đối dễ dàng, không quá khó như một số đông người trước đây lầm tưởng. Ta có thể cho cá bắt cặp đẻ tự nhiên hoặc thụ tinh nhân tạo đều được.
Cá la hán mái đẻ trứng thế nào
Nếu ai đã có kinh nghiệm nuôi cá Dĩa sinh sản thậm chí có kinh nghiệm ép cá Lia thia thành công, sẽ không gặp khó khắn trong việc nuôi cá La hán sinh sản. Bằng chứng hiển nhiên cho thấy tại nước ta ngay những người nuôi cá La hán dạng tài tử, họ cũng tự ép cá La hán được, mỗi lứa cũng nở được vài ba trăm cá con, có đàn đông đảo hơn. Có điều đa số chưa có kinh nghiệm, nên tỷ lệ hao hụt ở cá con hơi nhiều.
Thế nhưng về vấn đề này có người than phiền rằng, những con cá trống mái La hán thuộc loại hàng quý hiếm mua từ nước ngoài về đều không có khả năng sinh sản, mặc dầu đã chịu khó nuôi đến một năm tuổi. Họ nghĩ rằng đây là ý xấu của bọn con buôn, cho triệt sản mất khả năng sinh sản. Từ đó, những cá đời mới sau này mới bán được giá cao hơn! Điều này chưa rõ đúng sai, nhưng thực tế cho thấy trên thị trường cá Kiểng La hán trong mười năm qua, quả thật có chuyện các cá đời mới bao giờ cũng được săn đón hơn, và có giá cáo hơn các cá đợt trước! Và nếu đúng như vậy thì những con cá được bán đại trà ra ngoài, trong đó có thị trường nước ngoài là những con đã bị dạt ra do kém phẩm chất hoặc chúng đã mang kiểu dáng lỗi thời.
Trước khi cho cá La hán sinh sản, ta nên thực hiện những việc sau đây.
Chọn cá La hán bố mẹ
Cá la hán bố mẹ
Muốn có một đàn cá con đẹp như ý muốn sau này chúng ta cần phải chọn những cá La hán bố mẹ có nguồn gốc rõ ràng, thuộc giống gì, có đồng huyết hay không. Ngay các trại cá có uy tín ở nước ngoài họ cũng không dám xem thường việc này. Nếu chọn cá trống thật tốt (nhất là màu sắc và đầu gù đạt chuẩn) không thôi chưa đủ, mà phải kén cho cho được con mái cũng đạt chuẩn họ mới vừa lòng. Cá mái vào loại tốt dùng để làm giống thường không ai bán ra, mà nếu bán nó cũng có giá cao ngất ngưỡng, trên trời! Vì rằng, trong một lứa cá ép ra, số cá mái sau vài ba đợt tuyển chọn đã làm giống chỉ độ một hai phần trăm mà thôi. Số còn lại chỉ loại ra làm cá mồi. Ngay cá La hán trống không đạt chuẩn cũng cùng chung số phận hẩm hiu như vậy.
Cách chọn cá bố mẹ kỹ như vậy là đúng kỹ thuật ép cá, vì cá con không những chỉ thừa hưởng gien của cá bố mà cả gien của cá mẹ nữa. Mặc dầu chúng cũng biết trong một lứa cá con đông đảo hàng mấy trăm con như vậy, may mắn lắm cũng chỉ được 10% con được thừa hưởng gien của bố mẹ chúng mà thôi! Và chỉ cầu được bao nhiêu đó thôi cũng đủ làm giàu cho chủ trại cá.
Cá la hán bố mẹ
Đối với người mình việc tuyển chọn con cái mái dòng giống tốt để ép, đa số dân chơi cá đã biết đến từ đâu. Chỉ trừ những người chơi cá dạng tài tử chưa kinh nghiệm mới coi thường việc này. Xin nhắc lại một câu chuyện cũ, có lẽ cũng không đến nỗi thừa là khoảng những năm giữa thế kỷ 20 vừa qua, tại Sài Gòn, tướng Bình Xuyên Lê Văn Viên (Bảy Viễn) có giống cá mái Lia thia mang tên Mitraillette rất nổi tiếng. Vì con noscarn ra đá đâu thắng đó vì có những đòn cực độc. Sau năm 1955 Bảy Viễn phải qua Pháp sống, dân nuôi cá đá Sài Gòn nhiều người bỏ công săn tìm mong mua cho được con cá mai đó và sẵn sàng chịu trả giá nửa triệu đồng, nhưng không biết giống cá này đã lạc về đâu? Chắc quý vị cũng biết, nửa triệu bạc thời đó có thể mua được hơn hai trăm lượng vàng carat!
Cách ghép đôi cá La hán
Tuổi sinh sản của cá La hán
Tuổi sinh sản của cá La hán bắt đầu từ tháng tuổi thứ sáu, thứ bảy. Ở tuổi này nhiều mái đã phát dục, tự đẻ mà không cần có cá trống bên cạnh.
Cá la hán bố mẹ
Biết vậy, nhưng giới nuôi cá chuyên nghiệp không ai cho cá mái đẻ sớm như vậy. Họ chờ cá mái đến tháng tuổi thứ mười hoặc trễ hơn một vài tháng mới cho ghép đôi. Mặt khác, cá mái cho sinh sản cũng phải lớn con, thân mình chỉ nhỏ hơn cá trống chút ít mới được chọn. Những con cá đèo đẹt dù sắc vóc đạt chuẩn cũng bị loại trừ.
Riêng cá la hán trống phải có thân mình lớn hơn con mái và cũng lớn tháng tuổi hơn cá mái mới được chọn.
Bản tính cá La hán
Vì bản tính của cá La hán trống thường hung dữ thích tấn công cá lạ, nên cách ghép đôi cho sinh sản phải theo cách sau đây:
Trước tiên ta thả cá trống vào một cái hồ đã ngăn đôi bằng một tấm kiếng trong suốt. Cứ để cá trống sống tung tăng trong đó một thời gian, ít lắm là vài ba giờ, để nó quen với môi trường sống mới.
Sau đó, ta thả cá mái vào ngăn bên kia. Xin lưu ý là con cá mái đó phải đang ở thời kỳ phát dục, bộ phận sinh dục đã có biểu hiện lòi ra ngoài, sắp đẻ đến nơi.
Vừa thấy cá La hán mái xuất hiện (bên kia tấm kiếng) cá trống liền quay lại hướng cá mái tấn công ngay, vì nghĩ đó là kẻ thủ ngang nhiên đến xâm chiếm lãnh địa của nó. Nó trề môi, bạnh mồm như muốn cắn xe, đánh đuổi đối thủ cho bằng được. Về phần cá mái, vì sắp để đến nơi nên con nào cũng có vẻ nhu mì và cần có trống bên cạnh ngày để thụ tinh cho ổ trứng.
Chờ khi cá trống không còn thái độ thù nghịch nữa, ta mới nhẹ tay nhấc tấm kiếng ngăn hồ ra ngoài, và đặt sát vách hồ một viên gạch mới hoặc một cái chén sạch để làm giá thể cho cá mái đẻ trứng lên đó.
Giá thể cho cá La hán
Trong thời gian hai cá trống mái làm quen với nhau ta phải túc trực cạnh bên để đề phòng rủi ro. Nếu thấy cá trống bỗng dưng rượt cắn cá mái thi phải cấp tốc cách ly chúng ra. Ngược lại nếu thấy chúng càng tỏ ra thuận thảo, quyến luyến bên nhau, nhất là khi thấy cá mái đến lẩn quẩn gần giá thể (cái chén hay việc gạch) rồi làm sạch chúng thì ta thực sự yên tâm. Tình mẫu tử thiêng liêng của cá La hán thể hiện rất rõ khiến ta phải cảm động trong công việc nó ra công dọn dẹp sạch sẽ nơi nó sắp vượt cạn này. Con cá La hán mái dùng cái miệng nhỏ xinh xinh của nó làm vệ sinh giá thể hết sức sạch sẽ. Cá trống thỉnh thoảng giúp vợ làm việc này.
Xin lưu ý là nếu ta quên không đặt giá thể vào thì cá mái sẽ chọn một khoảng vách hồ, làm vệ sinh sạch sẽ rồi đẻ trứng lên đó.
Giá thể cho cá La hán đẻ
Cho cá La hán đẻ trứng và cách ly
Cá La hán trống khi đã tỏ ý bằng lòng con mái thì nó đeo bám sát bên, hoặc lượn lờ quấn quýt bên nhau chẳng khác gì hình với bóng. Gần cá mái màu sắc cá trống trông lợt lạt hơn trước, nhưng điều này không đáng lo vì việc sinh sản hoàn tất nó sẽ tươi tắn trở lại. Còn cá mái, khi cơ quan sinh dục lộ ra ngoài, và trên thân nó những sọc đen bắt đầu xuất hiện thì đó là những triệu chúng báo cho ta biết cá mái sắp đẻ đến nơi.
Lúc này cặp cá rất cần sự yên tĩnh tối đa. Nếu hồ cá La hán không được đặt ở nơi yên tĩnh tối đa. Nếu hồ cá không được đặt ở nơi yên tĩnh nhất trong nhà, thì lúc này nên hạn chế tối đa người nhà qua lại hoặc đến gần quan sát. Tốt nhất, dùng giấy báo chen kín ít ra là ba mặt kiếng để tránh cho cá khỏi sợ hãi. Khi đã quá sợ, đôi cá sẽ hoảng hốt. Cá mái có thể quay lại ăn hết số trứng của nó vừa đẻ. Và cá trống có thể quên khuấy việc thụ tinh cho ổ trứng.
Ổ trứng cá La hán
Ngoài việc giữ sự yên tĩnh tối đa cho cặp cá đẻ, ta còn phải ngưng ngay hệ thống máy lọc để việc thụ tinh ổ trứng được tốt đẹp.
Cá la hán đẻ trứng
Khi đẻ, cá La hán mái bơi đến sát giá thể, lượn lờ qua lại vài lượt. Bỗng tự nhiên toàn thân nó rung lên vì cảm xúc (hay đó là sự chuyển dạ làm đau đớn) và ngay sau đó là hàng chuỗi trứng được tống ra ngoài dính trên giá thể. Mỗi lần cá mái rùng mình như vậy là có đến hàng chục đến hàng trăm trứng được đẻ ra.
Mỗi lứa đẻ, cá mái rùng mình nhiều đợt để đẻ ra nhiều chuỗi trứng. Và cá trống mỗi lần thấy cá mái đẻ xong liền tiến tới giá thể phóng tinh lên trứng để làm việc thụ tinh.
(Hình ảnh sưu tầm từ internet)