Yêu cầu ngoại cảnh của cây nho
Yêu cầu ngoại cảnh của cây nho bao gồm các điều kiện về khí hậu, ánh sáng, nhiệt độ, ẩm độ
Khí hậu
Nhiệt độ
– Nhiệt độ là yếu tố quan trọng giúp cho cây sinh trưởng, phát triển và ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất và chất lượng trái.
– Nhiệt độ thích hợp đối với cây nho khoảng từ 25 – 300C, nếu nhiệt độ thấp dưới 10oC sẽ chuyển sang trạng thái ngủ nghĩ và nhiệt độ cao hơn 350C sẽ làm khô hoa, quả chín không có màu (người trồng nho gọi là “nho cầm máu”).
Ở Việt Nam, điều kiện khí hậu khô và nóng như ở Ninh Thuận tương đối phù hợp cho sự sinh trưởng phát triển của cây nho. Số liệu khí tượng trung bình của cả năm tại Nha Hố (Ninh Thuận) cho thấy vùng này có nhiệt độ cao quanh năm, không có mùa đông như các tỉnh phía Bắc, đảm bảo cho cây nho sinh trưởng và giữ được màu xanh quanh năm, không có hiện tượng ngủ nghỉ mùa đông như các nước ôn đới.
Ánh sáng
– Cây nho là cây ưa ánh sáng trực xạ và sinh trưởng, phát triển tốt trong điều kiện chiếu sáng nhiều, số giờ nắng bình quân trên 7 giờ mỗi ngày là điều kiện tốt cho nho sinh trưởng, phát triển và cho năng suất cao.
– Ánh sáng ảnh hưởng trực tiếp đến quang hợp của cây nho, nếu thiếu ánh sáng trong thời gian dài sẽ ảnh hưởng tới quá trình sinh tổng hợp hydratcacbon là nguyên liệu cơ bản cho việc tạo thành hầu hết các bộ phận của cây và gây nên hiện tượng rụng hoa, rụng quả từ đó làm giảm năng suất, chất lượng quả.
– Việc thiếu ánh sáng trong quá trình canh tác nho chủ yếu là do tán lá quá rậm rạp hoặc thời tiết u ám, do vậy cần chú ý tới việc tạo hình, tỉa cành từ đó sẽ ảnh hưởng, gây nên rụng hoa và quả non.
Ẩm độ
Ẩm độ không khí gần như là một yếu tố quyết định đến việc trồng nho được hay không, ẩm độ không khí thích hợp đối với cây nho khoảng 70 – 80%.
Ở Việt Nam, vùng Ninh Thuận có khí hậu khô, độ ẩm thấp, trung bình 76,67%, tương đối phù hợp với cây nho. Ẩm độ cao trên 80% vào các tháng mưa (tháng 8 – 11) là điều kiện thuận lợi để nấm bệnh phát triển và gây hại bộ lá, cuống chùm và gây thối quả.
Chính vì vậy mọi cố gắng để trồng thử giống nho đỏ Cardinal ra các tỉnh phía Bắc đã không thành công, mặc dù cây vẫn sinh trưởng bình thường nhưng năng suất thấp chủ yếu do ẩm độ không khí cao.
Lượng mưa
– Cây nho cần lượng mưa hàng năm thấp khoảng 800 – 1000mm/năm. Với lượng mưa trung bình 879,8mm/năm, chỉ tập trung trong 4 tháng (tháng 8 – 11) và ẩm độ không khí trung bình thấp 76,67% là điều kiện thuận lợi khiến Ninh Thuận trở thành vùng nho thích hợp nhất của cả nước. Ngoài ra, nhờ đặc điểm này còn cho phép tăng vụ nho trong năm (3 vụ/năm đối với giống nho đỏ). Thời gian chiếu sáng nhiều, số giờ nắng bình quân trên 7 giờ mỗi ngày là điều kiện tốt cho nho sinh trưởng, phát triển và cho năng suất cao.
– Cây nho không thích hợp với các vùng mưa nhiều (khoảng 1000m trở lên) vì lượng mưa lớn sẽ ảnh hưởng tới sinh trưởng và năng suất cây nho như làm hỏng bộ rễ, kích thích nhiều nấm bệnh gây hại, cản trở quá trình hình thành hoa, quả và cản trở tới việc điều khiển cây để cắt cành.
– Mưa rào có hại cho cây nho khi đang nở hoa và đậu quả, mưa trong thời gian này thường xuất hiện hiện tượng rụng hoa, rụng quả và làm cho sự phát triển của chùm hoa không bình thường. Mưa lớn vào giai đoạn quả chín gây thối và làm giảm chất lượng quả.
Nhìn chung, vùng có mưa lớn, tập trung sẽ ảnh hưởng xấu tới cây nho hơn là vùng có lượng mưa phân phối đều.
Đất trồng nho
Tính chất vật lý
– Cây nho có thể trồng trên nhiều loại đất khác nhau, ở các vùng nho thương mại trên thế giới, nho được trồng trên hầu hết các loại đất từ đất cát thô, lẫn sỏi đá đến đất thịt nặng miễn tầng canh tác sâu. Tuy nhiên, nên tránh không trồng trên các loại đất sét nặng, tầng canh tác quá rất nông, tiêu nước kém, đất mặn và đất quá chua không được cải tạo.
– Đất thích hợp để trồng nho thường là đất tơi xốp, thoáng khí, tầng canh tác sâu 2 – 3m và tiêu nước tốt như đất thịt pha cát (35 – 40% cát, 35 – 40% bùn và 10 – 25% sét) hoặc đất cát nhẹ.
– Mực nước ngầm thích hợp cho trồng nho khoảng 2 mét kể từ mặt đất.
Đất thịt pha cát trồng nho
Tính chất hóa học
– Cây nho có thể sinh trưởng trong ngưỡng pH khá rộng 5,5 – 9,5 nhưng độ pH tối thích cho hầu hết các giống đều nằm gần điểm trung tính (pH = 6,5 – 7,5). Đất quá chua, quá kiềm hoặc đất nhiễm mặn không phù hợp cho việc trồng nho vì cây sẽ mau tàn, chu kỳ khai thác bị rút ngắn với những cành nhỏ, sinh trưởng yếu, năng suất thấp và chất lượng kém. Do vậy, cần phải cải tạo các loại đất này trước khi trồng nho bằng biện pháp bón vôi hoặc thau chua rửa mặn.
– Đất trồng nho tốt phải là đất giàu dinh dưỡng, hàm lượng N, P, K tổng số và dễ tiêu cao, do vậy trong quá trình trồng nho cần lưu ý bổ sung thường xuyên bằng các loại phân hữu cơ cũng như phân vô cơ.